De geschiedenis van de Culturele Raad van Zwijnaarde gaat in feite al terug tot 1967. In dat jaar waren er heel wat informele contacten tussen de Zwijnaardse verenigingen. Op 20 februari 1968 wordt er in de bovenzaal van het parochiaal centrum Melac vergaderd over de oprichting van "een raad ter bevordering van het cultuurleven in Zwijnaarde in het algemeen en van elke vereniging in het bijzonder".
Op 12 januari 1970 werd, in aanwezigheid van afgevaardigden van 20 Zwijnaardse verenigingen, tijdens een vergadering in zaal "Oud Gemeentehuis" de Gemeentelijke Kulturele Raad van Zwijnaarde opgericht.
Het bestuur was als volgt samengesteld: voorzitter Jozef Casier (Davidsfonds), ondervoorzitter Paul De Cocker (Spectrum), secretaris-penningmeester Daniël Maes (COINSEC) en de leden Julien Van den Driessche (Vleermuis), Willy De Smet (AFC), Jacqueline Lagrain (CMBV) en Jos Storms (KWB). Onmiddellijk treden 14 vereningingen toe. Later zouden nog meer verenigingen volgen.
Van de geschiedenis van de eerste jaren van de culturele raad, tot aan de gemeentelijke fusie in 1978, werd een verslag opgesteld door voormalig penningmeester van het CP, Laurens Vyncke. U kan het document HIER nalezen.
Door de fusie met de Stad Gent in 1977 viel de gemeentelijke toelage weg. De beperkte financiële middelen noopten de "Kulturele Raad" en haar verenigingen tot herbronning. Toch kon in 1979 het Jaar van het Kind luisterrijk gevierd worden.
De jaren tachtig werden gekenmerkt door een naamsverandering en de oprichting van een koepelstructuur voor alle culturele raden van de Stad Gent.
De Gemeentelijke Raad voor Cultuurbeleid Zwijnaarde (G.R.C.Z.) kreeg werkingstoelagen en de verenigingen konden een aanvraag tot subsidie richten aan de Stad.
Naast het organiseren van tentoonstellingen (vb. 25 jaar Paul De Cocker) en concerten (vb. 'Jesus on the main line' met Norbert Detaye), richtte de G.R.C.Z. ook taallessen (Engels en Spaans) en andere cursussen in zoals een lessenreeks "familiekunde" en "fotografie" (i.s.m. Amafot). Marc Careel startte opnieuw met een succesrijke cursus "tekenen voor volwassenen".
Ter gelegenheid van 30 jaar culturele raad in Zwijnaarde werd, met de financiâle steun van de Stad Gent voor het Dienstencentrum aan het dorpsplein een bronzen beeld van MaRf onthuld. Roel Richelieu van Londersele, Gents stadsdichter in 2003, schreef een passend gedicht bij dit kunstwerk.
Twee jaar later, in 2002, werd Zwijnaarde geselecteerd voor "Wijk op Stap", een initiatief van het Festival van Vlaanderen en de minister van cultuur van de Vlaamse Gemeenschap. De G.R.C.Z. kreeg de plaatselijke organisatie in handen en kon 420 deelnemers op de been brengen voor een openluchtconcert in het Provinciaal Domein Puyenbroeck te Wachtebeke.
In 2003 aanvaardde het "Cultuurplatform Zwijnaarde", de nieuwe naam van de culturele raad, de opdracht om nu in Zwijnaarde een concert te organiseren. Het internationaal gerenomeerde Gitarenkwartet Quadrant gaf een concert in de Sint-Niklaaskerk.
Acteur Philippe De Maertelaere bracht op 11 september 2004 de monoloog "Caveman" in een uitverkochte Melac.
Op 11 en 12 december van datzelfde jaar werd met de steun van de Stad Gent de Alternatieve Kerstmarkt verrijkt met een cultureel luik. Tal van verenigingen hadden op de kerstmarkt in zaal Melac een stand en konden zichzelf in de kijker zetten. Velen verkochten artikelen ten voordele van een goed doel. Allerhande randactiviteiten voor kinderen (vertelnamiddag, poppenkast, schminkstand, tekenwedstrijd) zorgden voor een meer dan geslaagd weekend.
In samenwerking met het Davidsfonds van Zwijnaarde en Wondelgem werd op 5 maart 2005 een heuse New Orleans jazzavond georganiseerd. "Joris De Cock & The Night Owls" gaven een prachtig concert dat zeer gesmaakt werd.
Naar aanleiding van het succes van Caveman bracht Backstage met actrice Sara Van Hoezen op 9 september 2006 in zaal Melac de voorstelling "Cellofaan".
In december werkte het Cultuurplatform mee aan de "tweejaarlijkse Alternatieve Kerstmarkt".
In april 2007 brengt het Cultuurplatform, in samenwerking met het Cultuurcentrum Gent, Theater Taptoe naar Zwijnaarde met de voorstelling 'Ne Lieuw mee tande', een hommage aan Romain Deconinck.
Ook in 2008 zet het Cultuurplatform zijn schouders onder diverse evenementen: een solidariteitsavond met de groep Sapukay, de tentoonstelling 'De geschiedenis van de zeilvaart' met 50 unieke houten scheepsmodellen van de hand van Daniâl Maes en de traditionele Alternatieve Kerstmarkt.
Tijdens de Open Monumentendag 2009 stelden het Cultuurplatform en de werkgroep pastorie van het OPZW voor de eerste keer de beschermde Zwijnaardse pastorie in de kijker. Een fototentoonstelling in het Kerksken, georganiseerd door Amafot bracht historische beelden van Zwijnaardse kastelen en monumenten.
In 2010 bestaat het Cultuurplatform 40 jaar! Ter gelegenheid van dit jubileum werd "De Zonnevogel" aangekocht, een kunstwerk van Inge Dewilde uit Marke. Het beeld kreeg een plaats aan de ingang van het Woonzorgcentrum Zonnebloem.
Studies tonen aan dat het traditionele verenigingsleven onder druk staat. In 2012 haakt de KWB af en de KAV wordt Femma.
Toch gaat het Cultuurplatform Zwijnaarde niet bij de pakken zitten en organiseert tijdens de septemberkermis voor de eerste maal een succesvolle kunstroute TrackZ.
Begin 2013 wordt de nieuwe erfgoedvereniging Porcaera lid van het Cultuurplatform. Na 12 jaar voorzitterschap geeft Raf Dufort in maart 2013 het roer door aan Tom Van Wynsberge.
In 2014, 2016 en 2018 volgen nieuwe edities van TrackZ. In het kader daarvan wordt een reproductie op doek van een kunstwerk van Gilbert De Clercq aan de muur van het bibliotheekfiliaal van Zwijnaarde geplaatst. Het mag er uiteindelijk permanent blijven hangen, na akkoord van de Stad Gent.
In 2019 wordt er ook een eerste Cinema-reeks georganiseerd: "Ciné Melac".
In 2020 - het Van Eyck-jaar - wil het Cultuurplatform haar 50ste verjaardag vieren met een heus Middeleeuws feest (met banket), maar de festiviteiten moeten door de plotse coronapandemie worden afgelast. Ook de organisatie van de andere geplande activiteiten in het kader van het Van Eyck-jaar worden noodgedwongen naar 2021 verwezen...
In de zomer van 2020 wordt er wel nog een "lockdown"-versie van TrackZ georganiseerd (coronaproof, want de exposanten tonen hun kunst en creativiteit in de vitrines van Zwijnaardse winkels en andere locaties).
In 2021 kan het Van Eyck in de Wijk-jaar, i.s.m. Cultuurdienst Gent, kan uiteindelijk toch nog deels gerealiseerd worden in Zwijnaarde, met in het voorjaar van 2021 een online interactieve lezing van "Foodarcheoloog Jeroen Van Vaerenbergh" over de eet- en kookgewoonten in de Middeleeuwen en op 3 november (ism OC Zwijnaarde), het (poppen)theaterstuk "Het Mysterie Onthuld" van Theater Taptoe's Erf (Luk De Bruycker).
In november 2021 wordt ook een nieuwe Ciné Melac-reeks afgetrapt, ism het OC. Op 16 november volgt een lezing over de Kastelen van Zwijnaarde door ere-voorzitter van de Heemkring Scheldevelde Johan Van Twembeke, ism Davidsfonds.
Op 3 december vindt het laatste Van Eyck-evenement plaats in de Nieuwe Melac, nl. het stuk "Veduta, Van Eyck & De Goede" van het ensemble Aquil'AlterA.
Het evenement is meteen ook goed om alsnog het vijftigjarig bestaan van het Cultuurplatform Zwijnaarde bescheiden te vieren en enkele gewezen bestuursleden in de bloemetjes te zetten.
Wordt vervolgd...